Teknokentlerde faaliyet gösteren firmalar, yararlandıkları vergi istisnalarının belirli bir kısmını girişim ekosistemine geri kazandırmakla yükümlüdür. 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yürürlükte olan düzenlemeye göre, bir önceki takvim yılında Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu (4691 sayılı Kanun) kapsamında yararlandıkları vergi istisnası tutarı 2.000.000 TL ve üzerinde olan firmalar, bu tutarın %3’ünü girişim sermayesi yatırım fonlarına, girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına veya kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan girişimcilere yatırmak zorundadır. Bu zorunluluk (ayrılması gereken fon tutarı), yıllık bazda 20.000.000 TL ile sınırlıdır.
Örneğin, 2023 yılında teknokent faaliyetleri kapsamında vergi istisnası tutarı 3.000.000 TL olan bir firmanın, 2024 yılı sonuna kadar bu tutarın %3’ü olan 90.000 TL’yi girişim sermayesi fonlarına yatırması gerekir. Ancak, yararlandığı istisna tutarı 1.500.000 TL olan bir firma bu yükümlülükten muaf olacaktır.
Yatırımlar, Türkiye’de yerleşik girişimcilere yönelik girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması, girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına yatırım yapılması veya teknokent bünyesindeki kuluçka merkezlerinde faaliyet gösteren girişimcilere sermaye desteği sağlanması gibi alanlarda gerçekleştirilebilir.
Nisan döneminde beyan edilecek yıllık kurumlar vergisi beyannamesine kadar Firma önceki dönem için yararlandığı indirim/istisna tutarı üzerinden fon ayırma işlemini gerçekleştirmelidir. Geçici vergi dönemleri itibarıyla yararlanılan indirim/istisna tutarları üzerinden fon ayırma yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Örneğin yukarıdaki örnekte Firma 30.04.2024 tarihinde Geçmiş Yıllar Karları hesabından 549-Özel Fonlar hesabına 90.000 TL aktarmalı, yılsonuna kadar bu tutar kadar yatırım yaparak İştirakler hesabına kaydetmelidir.
Bu düzenlemenin temel amacı, Ar-Ge projelerinden elde edilen vergi istisnalarının bir kısmının, Türkiye’nin girişimcilik ekosistemine geri kazandırılmasını sağlamaktır. Özellikle girişim sermayesi fonları ve kuluçka merkezleri aracılığıyla startupların gelişimine katkıda bulunulması hedeflenmektedir. Böylece, teknokentlerde üretilen yenilikçi çözümler, ülke genelinde girişimci firmaların büyümesi ve teknoloji tabanlı ekonominin gelişmesine yönelik bir döngüye dönüştürülmektedir.
